Sayın Cumhurbaşkanımız,9 Şubat 2021 tarihinde, ülkemizin ilk “milli uzay programını”açıkladı. Programa göre 2023yılında Ay’a gidiyoruz. Ne yalan söyleyeyim, her Türk gibi benim de duygularım kabardı. Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği,“Gökyüzüne Bak, Ay’ı Gör”sloganı, bu program için pek oturmamış amaolsun… Netice de Ay’a gideceğiz…
Bu sloganın etkisinden olsa gerek, dün gece Ay’abir de alıcı bir gözle bakmak istedim ama gökyüzü bulutluydu göremedim. Eskiden olduğu gibi Ay’ı görmek için artık sürekli gökyüzüne bakacağım! Kim demiş, eller aya, biz yaya diye… “Bekle bizi Ay, sonunda geliyoruz” …
Elin oğlu, Sovyetler Birliği tam elli altı yıl önce,uzaya ilk aracını gönderir. ABD yani NASA geri kalmaz ve onlar da, 20 Temmuz 1969 da, Apollo11 uzay aracını Ay’a gönderir. Astronot Neil Armstrong Ay’a iniş yapar ve Ay’a, ayak basan ilk insan olur. 1972'nin sonuna gelindiğinde, ABD Ay'a, altı kez daha insanlı uçuş sağlar ve hepsinde başarıyla Ay'a ayak basılır.ABD, bugün olmuş, Ay'a insan gönderen tek ülke konumunda.
Şimdiye kadar ki uzay çalışmalarında, Rusya, Japonya, Çin, Hindistan ve Avrupa Uzay Ajansı, inceleme amaçlı olarakuzay araçlarını, Ay’ın yörüngesine gönderdi ya da ay yüzeyine konmasını sağladı. Bir ülkenin bunu başarabilmesi, o ülkenin"elit ülkeler" arasına girişi olarak,kabul ediliyor. Yani bir nevi itibar meselesi!
Aslında bu olayın, doğrudan doğruya psiko-politik etkisi var. Yoksa “allı evlenmiş, güllü çoktan gelin olmuş”…
Ay’a ilk giden insandan, tam 58 yıl sonra inşallah biz de Ay’a, ayak basacağız. Astronot Neil Armstrong Ay da ki yürüyüşü için, "benim için küçük, insanlık için ise dev bir adım oldu", demişti. Biz de, bunu gerçekleştirebilirsek,dünya için küçük ama bizim için büyük ve tarihi bir adım olacak…
Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı, milli uzay programını gerçekleştirecek olan Türkiye Uzay Ajansı 13 Aralık 2018'de Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurulmuş. Dünya da kiuzay faaliyetleri,Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) çatısı altında yürütülüyor. ISS de beş uzay ajansının işbirliği var. Bunlar ABD, Rusya, Kanada, Japonya ve Avrupa uzay ajansları.Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın 22 üyesi bulunuyor. Üyelik için AB üyesi olma şartı yok. ESA'ya birlik dışında Norveç, İsviçre, İngiltere gibi ülkeler de üye, fakat Türkiye ESA'nın bir üyesi değil.
Uzay çalışmaları yapan ve uzaya astronot göndermiş devletlerin ajansları ve yıllık bütçeleri ise şöyle:
NASA 19,5 milyar dolar, ESA 6,27 milyar dolar, Rusya Uzay Ajansı (Roscosmos) 3,27 milyar dolar, Almanya Uzay Ajansı 1,1 milyar Euro, Japon Uzay Ajansı 2,04 milyar dolar, İngiltere Uzay Ajansı 374 milyon sterlin, Kanada Uzay Ajansı 300 milyon dolar.
Bu ülkelerin dışındauzayda çeşitli keşif faaliyetleri yürüten ülkeler arasında yer alan Hindistan ve Çin'in de uzay ajansları bulunuyor. Çin Ulusal Uzay İdaresi’nin 1,3 milyar dolar yıllık bütçesi bulunurken, Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonunun 1,4 milyar dolar bütçesi bulunuyor.
Türkiye Uzay Ajansının yıllık bütçesi ise38 milyon Türk Lirası…(Yoruma gerek yok)
Yani özetle, elin oğlunun 56 yıl da ulaştığı noktaya, biz 2 yılda ulaşacağız. Onların 56 yılda harcadığı milyar dolarları, biz iki yılda harcayacağız. Ya da baktıkki olmuyor, Elon Musk’a sipariş verip uzay mekiğinin üstüne “Made in Turkey” yazdıracağız… Ne de olsa esas mesele, elit ülke olma, yani itibar meselesi…
Günümüzde enflasyon %15, genç işsizlik %26, faiz %18 olmuş,hayat pahalılığı ve gelir dağılımında ki bozukluk ve toplumsal huzursuzluk ayyuka çıkmış olsa da,bu uzay işine bir yerden başlanmalıydı…
Bu arada cumhuriyetimizin yüzüncü kuruluş yıldönümü olan 2023 yılını da, adeta “ya herrü, ya merrü” yılı haline getirdik. Öyle ya, daha Karadenizden doğalgaz, Doğu Akdenizden petrol çıkartılacak, yerli ve milli otomobilimiz yollara düşecek, uzay aracımız Ay’a gidecek. Milli ve yerli savaş tankımız meydana inecek, uçağımız gökyüzüne çıkacak.Kanal İstanbul’umuz açılacak. Sıfırdan yeni bir anayasamız olacak...
Ve belki de, bütün bunlardan daha önemlisi ve hatta en önemlisi, Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak…
Tacettin KEPENEK
tacettinkepenek@gmail.com
