Bosna-Hersek Başkanlık Konseyi’nin Sırp üyesi Milorad Dodik’in ayrılıkçı söylem ve eylemleriyle gündeme gelen “savaş ihtimali” Bosna-Hersek’te 1 numaralı gündem maddesi olmaya devam ediyorsa da tansiyon düşecek gibi.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç’in Bosna-Hersek’teki krize ilişkin olarak evvelki gün yaptığı açıklama, buna işaret olsa gerek.
O açıklamaya bakacağız ama önce Başkanlık Konseyi’nin Boşnak üyesi Şefik Caferoviç ile Hırvat üyesi Jelko Komşiç ve Demokratik Eylem Partisi lideri Bakir İzzetbegoviç’in bu krizde sergilediği kararlı duruşa bakalım.
***
Caferoviç’in 19 Ekim tarihli açıklaması: “(Dodik) Şayet Bosna-Hersek kurumlarını istikrarsızlaştırmaya ve Dayton Barış Anlaşması’nın altının oymaya çalışıyorsa, bilmelidir ki bundan en büyük zararı kendisi ve destekçileri görür. Temsil etme iddiasında olduğu entite de zarar görür. Dayton olmasa da Bosna-Hersek var olur, Dayton’dan önce var olduğu gibi; sadece Dayton’la beraber var olanlar ortadan kalkar, yani entiteler. Bunu iyi düşünsün.”
Komşiç’in 20 Ekim tarihli açıklaması: “Vatandaşlarımız rahat uyusun. Bosna-Hersek’i Yugoslavya Halk Ordusu’na karşı üç beş mermiyle savunmak durumunda kaldığımız günlerde değiliz... Dodik Belgrad ve Moskova’daki bazı çevrelerden destek alıyor ama tecrübeler gösteriyor ki bu ülkeyi kimse parçalayamaz. Buna rıza göstermeyecek yeterli sayıda insan her zaman bulunur bu ülkede.”
İzzetbegoviç’in 25 Ekim tarihli açıklaması: ”Babam (Aliya İzzetbegoviç) ülkeyi savunmaya hazırlanırken, yani ülkenin savunması için ciddi çalışmalar içerisindeyken, ‘rahat uyuyun, savaş olmayacak’ diyordu. Bunu insanları yatıştırmak ve olayların o yönde gelişmemesini engellemek için yapıyordu… Savaş olmayacağını düşünüyorum fakat savaş olmaması için savaşa hazır olmamız lazım… Barış istiyorsanız savaşa hazır olmanız gerekir. Bence insanların kahir ekseriyeti Bosna Hersek topraklarının bölünmesine izin vermemek için her şeye hazır.”
***
Vuçiç, belki bu ‘reste rest’ beyanlarının da etkisiyle, Salı günü Belgrad’da Bosnalı Hırvatların en büyük siyasi partisi olan HDZ’nin lideri Dragan Çoviç’le görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada dedi ki:
“Bosna-Hersek’in kurucu halkları Sırplar, Hırvatlar ve Boşnaklar, geleceklerine ilişkin kararları ancak mutabakatla alabilirler; bu konuda hemfikiriz. Yani bizim bütün krizlere yaklaşımımız gayet açık: Üç halk arasında mutabakat.”
Bosna-Hersek bünyesindeki Sırp Cumhuriyeti’ni bağımsızlık ilanına sevk etmek ve dolayısıyla Bosna-Hersek’i yeni bir savaşa sürüklemek için Belgrad’ın desteğine muhtaç olan Dodik’i ‘ofsayta’ düşüren bir gelişme…
Birkaç gün içinde İzzetbegoviç’in de Belgrad’a gidip Vuçiç’le görüşmesi bekleniyor. (Görüşme planı ikisi tarafından da teyit edildi.)
O görüşmeden sonra yapılacak açıklamaları merakla bekliyoruz.
KARAR/HAKAN ALBAYRAK