Merhabalar!
Son günlerdeSivas´ın ?göbeğine? Cami Yapılması konulu yerel haberleri görünce, sıradan bir aydın vatandaş olarak (ekonomik veya politik gücü ve yakın ilişkileri olmayan!), bir şeyler yazma ihtiyacı duydum!...
İlgili haberi okudukça, geçmişte okuduğum ve tam bu konu ile ilgili bir yazar ve kitap aklıma geldi: Bent Flyvbjerg´in?RationalityandPower: Democracy in Practice? (Rasyonellik ve Güç: Pratikteki Demokrasi).Kitap, genel olarak, Modernlik ve Demokrasi arasındaki klasik ve bitmek bilmeyen heyecanlı olayları içermekte; spesifik olarak, Danimarka´nın Aalborg (yaklaşık 500 bin nüfuslu) şehrindeki politika, yönetim ve kentsel planlama üzerine bir çalışmadır.
Aalborg Projesi,şehir politikaları ve planlanmasında çevresel ve sosyal ilgilerin/kaygıların nasılentegre edileceği (şehirdeki arabaların ele alınması dahil) üzerinedir. Projenin asıl amacı kentsel gelişmede kapsamlı bir biçimde şu dört öğeyi düzenlemek: (1) Kentsel dönüşüm, (2) arazi kullanımı, (3) trafik, (4) çevre. Proje ile ilgili aktörler iş çevresi, siyasi partiler, sendikalar, ilgili vatandaşlar, medya, şehir planlama derneği?
Kitabın yazarı, eserinde bazı akademik savlar (?önermeler?) geliştirmiş ve bu savlarını başka yerlerde de geçerli olabileceğini belirtmiş. İşte ilgili savlar:
- Güç gerçekliği tanımlar/şekil verir (yani, neyin rasyonellik ve bilgi olduğunu tanımlar ve bu yüzden neyin gerçek sayılacağını).
- Güç, akılcılık (rasyonellik) ve akılcılaştırma (sahte rasyonellik) arasındaki çizgiyi bulandırır.
- Gücün uygulanmasında temel bir prensip stratejisi olarak akılcılaştırma, akılcılık (rasyonellik) olarak sunulur.
- Güç arttıkça, rasyonellik azalır (Kant´ın deyimi ile: ?Güce sahip olmak, aklın özgürce kullanımını bozar?).
- Sabit güç ilişkileri, muhalif/zıt karşılaşmalara göre, daha yaygındır (barışın, savaştan yaygın olması gibi). Politika, yönetim ve planlama, muhalif/zıt karşılaşmalardan ziyade, sabit güç ilişkileri tarafından daha fazla şekillendirilir.
- Güç ilişkileri tekrar, tekrar üretilir (güç ilişkileri daima devamlılık, geliştirme ve tekrar üretimi gerektirir).
- Açık çatışmada, rasyonellik yerini güce bırakır.Bu çatışmada, yalın güç kullanımı objektiflik, gerçeklik, bilgi veya rasyonellikten daha etkili olma eğilimindedir.
- ?Gücün Rasyonelliği,??Rasyonelliğin Gücü?nden daha derin tarihsel kökleri vardır. Demokrasi, rasyonellik, tarafsızlık gibi fikirler (modern kurumlarda önde gelen unsurlar), sınıf ve ayrıcalık gibi geleneksel unsurlar ile kıyaslandığında, yeni ve kırılgandır. Aalborg Projesinde hem modern rasyonellik hem de gücün modern-öncesine dayanan ilişkileri (hem aşiretçilik hem de demokrasi) tarafından şekillendirilmektedir.Bu, modernleşme 200 yüzyılın üzerinde devam etmesine rağmen, modernliğin gerçek varoluş nedeni gelenek, aşiret, sınıf, ayrıcalığın etkisini ortadan kaldırmak, azaltmak olmasına rağmendir. Bu gidişatın bir sonucu modern kurumlarda ?gücün kötüye kullanılması?dır.
Yapılacak camiyi bu bilgiler ve yerel basındaki haberler ışığında bakılınca, hatalı bir karar olduğu kanaatindeyim!
Başka bir ilginç, merak uyandıran, düşündürücü yazı da görüşme dileklerimle! Yazar: Yiğide Neayak
