Uzman Sinan DOĞAN Muş Alparslan Üniversite’nin ev sahipliğinde 22-23 Ekim 2020 tarihlerinde düzenlenen II. Uluslararası Muş Sempozyum’nda ‘’Muş Tarihi Bağlamında Sosyal ve Kültürel İmgeler’’başlıklı bildirim sunumunda imgelerin kavranılması varlığın merkezinde ritimleri yeniden bulmaktır dedi. Konuşmasına söyle devam etti.
Kültür, uygarlık üzerinde yapılan çalışmalarda coğrafyayı katma bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır Kültürün ve coğrafyanın insan üzerinde etkisi ve etkileşimi, kültürel coğrafya kavramını ortaya çıkartmıştır. Coğrafya-kültür-insan gibi unsurların birlikte meydana getirdiği etkileşimin anlamlandırılması sonrasında ortaya çıkan imgeler, adeta bir tür ruh haritası işlevini gördüğü söylenebilir. İmge dünyanın gerçeğini zihinsel bir görüntü olarak yansıtmaktadır. Değişim ve gelişimini kapsayan bir vizyon oluşması için imge elemanlara başvurulur İmge “zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi özlenen şeydir. İmge “bir nesne, bir varlık hakkındaki zihinsel tasarımızdır. İmgelerle düş dünyayı kavrayıp ve anlamlandırılmasıyla, varlığının merkezindeki kozmik ritimleri yeniden bulanabilir. İnsanların kültür ve tabiat unsurlarını yansıtan imgeler anlamlandırılması, toplumda ortak hafızayı oluşturmaktadır.
Selçuklu döneminde muş yapılarında imgeler değerlendirildiğinde; iki dünya arasında inanç bağı kurulmasını sağlayan imgeler olarak karşımıza çıkmaktadır.Muş’ta Aynü’l-Melek külliyesi inşa edilirken; kırsal kesimde arazi kısıtlanması olmadığı halde, bataklık alanın tercih edilmiştir.. Aynü’l-Melek Selçuklu Külliyesi ile topraktan, topluma doğru ihya etme çalışması olarak düşünülerek inşa edilmiştir. Seyyid Aynü’l-Melek Camisi’nin önündeki havuzun üzerini örten kırlangıç kubbesi yer alır. Kırlangıç, insanlığı kuşatan kötülüklerle mücadele etme imgesidir. Yapıda yer alan kırlangıç kubbe imge ile dostluğun ve şefkatin temellerine dayanan yeni ilişkileri ağını, toplumun merkezine yerleştirebilmektir..
Sonuç olarak, imgelerin yaşadığı coğrafyadan ve kültürden beslenerek ortaya çıkmaktadır. İlin tarihsel kimliği, sosyolojik yapısı ve kültürel zenginliğini imgelerle tekrar gün yüzüne çıkartılması, tarih içerisinde saklı kalmış mekânların, kültürlerin ve insan unsurların yeniden keşfi demektir.
.
