Dünyada önemi her geçen gün artan rüzgâr enerjisinden yararlanma çalışmalarına Sivas’ın da dâhil olması heyecanla izleniyor. Kangal’da bir özel şirketin başlattığı çalışmada rüzgâr türbinlerinin kurulmasında sona yaklaşıldı.
Dünya rüzgar enerjisinden yararlanırken, bunun Türkiye ve Sivas’ın da dahil edilmesi hususunda görüşler her geçen gün artarak devam ediyor. Avrupa ülkelerinde bu yönde önemli yatırımlar devam ederken Sivas’ın da bunda etkin bir yer edinmesi memnuniyetle karşılandı.
Uzun zamandır çalışmaları devam eden Rüzgar Enerjisi yatırımları Kangal’da başladı.Rüzgar enerji santralinin inşaatına başlandığı ve bölgeye sevk edilen rüzgar türbinlerinin montajında sona gelindiği bilgisine ulaşıldı.
Kangal ile Gürün arasında Sakaltutan mevkinde yaklaşık 2200 metrede gerçekleştirilen çalışma yöre insanı tarafından da izleniyor. Rüzgar türbinlerinin kurulmasında sona gelindiği Kangal’da yenilenilebilen enerji yatırımının bölgeye örnek olabileceği dile getiriliyor.
TÜRKİYE YENİLENEBİLİR ENERJİYE YÖNELİYOR
Türkiye son yıllarda yenilenebilir güneş enerji sistemine uyum sağlamaya çalışıyor. Daha önce Türkiye’nin çeşitli bölgelerine kurulan güneş ve rüzgâr enerji santralleri Sivas’ta da önemini gittikçe artırıyor. Özellikle Kangal’da kurulan santraller ile Sivas önemli bir enerji üretim merkezi haline dönüşecek. Türkiye’nin şu an kurulu güneş enerjisi gücü 9 MW’tır. Güneşlenme süresi Türkiye’den daha az olan hatta yarısına tekabül etmeyen Almanya’da kurulu güç 31 bin MW güneş enerji santrali mevcut. Almanya son 3 yılda 21 bin MW gücünü artırımına gitti. Son yıllarda teşviklerden yararlanılması ile birlikte Sivas başta olmak üzere İç Anadolu bölgesinde gerek rüzgar gerekse de güneş enerjisine önemli yatırımlar yapılıyor.
Rüzgar Enerjisi Nedir?
Rüzgar enerjisi; doğal, yenilenebilir, temiz ve sonsuz bir güç olup kaynağı güneştir. Güneşin dünyaya gönderdiği enerjinin %1-2 gibi küçük bir miktarı rüzgar enerjisine dönüşmektedir Güneşin, yer yüzeyini ve atmosferi homojen ısıtmamasının bir sonucu olarak ortaya çıkan sıcaklık ve basınç farkından dolayı hava akımı oluşur. Bir hava kütlesi mevcut durumundan daha fazla ısınırsa atmosferin yukarısına doğru yükselir ve bu hava kütlesinin yükselmesiyle boşalan yere, aynı hacimdeki soğuk hava kütlesi yerleşir. Bu hava kütlelerinin yer değiştirmelerine rüzgar adı verilmektedir. Diğer bir ifadeyle rüzgar; birbirine komşu bulunan iki basınç bölgesi arasındaki basınç farklarından dolayı meydana gelen ve yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hareket eden hava akımıdır. Rüzgarlar yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına akarken; dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi, yüzey sürtünmeleri, yerel ısı yayılımı, rüzgar önündeki farklı atmosferik olaylar ve arazinin topografik yapısı gibi nedenlerden dolayı şekillenir. Rüzgarın özellikleri, yerel coğrafi farklılıklar ve yeryüzünün homojen olmayan ısınmasına bağlı olarak, zamansal ve yöresel değişiklik gösterir. Rüzgar hız ve yön olmak üzere iki parametre ile ifade edilir. Rüzgar hızı yükseklikle artar ve teorik gücü de hızının küpü ile orantılı olarak değişir. Rüzgar enerjisi uygulamalarının ilk yatırım maliyetinin yüksek, kapasite faktörlerinin düşük oluşu ve değişken enerji üretimi gibi dezavantajları yanında üstünlükleri genel olarak şöyle sıralanabilir;
1. Atmosferde bol ve serbest olarak bulunur.
2. Yenilenebilir ve temiz bir enerji kaynağıdır, çevre dostudur.
3. Kaynağı güvenilirdir, tükenme ve zamanla fiyatının artma riski yoktur.
4. Maliyeti günümüz güç santralarıyla rekabet edebilecek düzeye gelmiştir.
5. Bakım ve işletme maliyetleri düşüktür.
6. İstihdam yaratır.
7. Hammaddesi tamamıyla yerlidir, dışa bağımlılık yaratmaz.
8. Teknolojisinin tesisi ve işletilmesi göreceli olarak basittir.
9. İşletmeye alınması kısa bir sürede gerçekleşebilir.
Rüzgar Türbin Teknolojisi
Rüzgar türbinleri, rüzgar enerji santrallerinin ana yapı elemanı olup hareket halindeki havanın kinetik enerjisini öncelikle mekanik enerjiye ve sonrasında elektrik enerjisine dönüştüren makinelerdir. Rüzgar türbinleri dönüş eksenlerinin doğrultusuna göre yatay eksenli veya düşey eksenli olarak imal edilirler. Bu tiplerden en fazla kullanılanı yatay eksenli rüzgar türbinleridir. Yatay eksenli rüzgar türbinleri, dönme eksenleri rüzgar yönüne paralel ve kanatları ise rüzgar yönüne dik vaziyette çalışırlar. Bu tip rüzgar türbinleri bir, iki, üç veya çok kanatlı yapılmaktadır. Yatay eksenli rüzgar türbinleri; rüzgarın kuleyi yalamadan rotora çarpması durumunda ileri yada önden rüzgarlı (up-wind), önce kuleye dokunup sonra rotora gelmesi koşulunda geri yada arkadan rüzgarlı (down-wind) türbin adını alırlar. Düşey eksenli rüzgar türbinlerinin eksenleri rüzgar yönüne dik ve düşey olup kanatları da düşey vaziyettedir. Düşey eksenli rüzgar türbinlerinde rüzgarın esme yönü değiştiği zaman yatay eksenli rüzgar türbinlerinde olduğu gibi herhangi bir pozisyon değiştirmesi olmaz. Elektrik üretim amaçlı şebeke bağlantılı modern rüzgar türbinleri çoğunlukla 3 kanatlı, yatay eksenli ve up-wind türü rüzgar türbinleridir.