Sivas’ta yıllardır 4 Eylül anlam ve önemi dışında kutlanmaya devam ediyor. Kültürel programların hemen hemen minimum olduğu, genelde Pazar misali satışların görüldüğü 4 Eylül kutlamaları şiddetle eleştiriliyor. Onca parayı kalitesiz programlar için harcayan şehir yöneticilerinin, 4 Eylül Özgürlük bildirisini, anlamına uygun etkinliklerle bu yıl yapıp yapmayacakları merak ediliyor.
Manda ve himayeyi reddeden bir tutum içerisinde süren ve ülkeyi bağımsızlığa götüren Sivas kongresi seneyi devriyesi için gün sayıyor. 4 Eylül etkinliklerinin kutlanma biçiminin bir facia olduğunu dile getiren birçok insan, kavun karpuz satışı ile bu önemli günün heder edildiğini dile getiriyorlar.
İlçelerin adeta satış yapmak için kuyruğa girdiği 4 Eylül’de kültürel etkinliklerin çok yavan geçtiği gözlemleniyor.
Satış yapmak gibi içerisizliklerle devam eden 4 Eylül’ün anlamına uygun kutlanması için bu senenin bir başlangıç olması gerektiğini dile getiriyorlar.
Manda ve himayeyi reddeden 4 Eylül duruşunun, panellerle, sempozyumlarla, seminerlerle, şiir dinletileri ile kutlanması gerektiği dile getiriliyor.
Kasaba Pazarı çığırtkanlığına 4 Eylül’ün kurban edilmemesi isteniyor.
SİVAS KONGRESİ (4 Eylül 1919)
Sivas Kongresi, Amasya Genelgesi ile milli bir kongre olarak öngörülmüştü. Erzurum Kongresi`nden sonra kongre ile ilgili çalışmalar yapılıyordu. Bu arada, Fransızlar Sivas Kongresine karşı bazı önlemler alıyordu. Fransız Binbaşı Brunot, kongrenin toplanması halinde Sivas Valisi Reşit Paşa`ya şehrin işgal edileceğini söylemişti. Hatta, Elazığ Valisi Ali Galip, kongreyi basmakla görevlendirilmişti. Tüm engellemelere rağmen, kongre 4 Eylül 1919`da bugün lise olarak kullanılan binada saat 15:00`de toplandı. (Katılanlar) Mustafa Kemal`in Kongre başkanlığına seçilmesine kimi üyelerden itirazlar geldi. Ancak yapılan seçimde kongre başkanlığına Mustafa Kemal Paşa getirildi. Kongre ilk günlerinde, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile ilişkisi olup olmadığını tartıştı. Daha sonra manda sorunu gündeme geldi. Sivas Kongresi, ilk milli kongre niteliğinde olduğu için kararlar da bu doğrultuda alınmıştır. Erzurum Kongresinde alınan kararların tümü kabul edilmiştir. Yurtta ayrı ayrı bölgesel olarak çalışan tüm cemiyetlerin birleştirilmesi ve tek yönetim altına alınması sağlandı. Yeni bir Temsil Heyeti oluşturuldu ve bu heyetin başına Mustafa Kemal getirildi.
Sivas Kongresi Kararları
1. Milli sınırları içinde vatan bölünmez bir bütündür; parçalanamaz.
2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı millet top yekün kendisini savunacak ve direnecektir.
3. İstanbul Hükümeti, harici bir baskı karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk mecburiyetinde kalırsa, vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir ve karar alınmıştır.
4. Kuvay-ı Milliye`yi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel esastır.
5. Manda ve himaye kabul olunamaz.
6. Milli iradeyi temsil etmek üzere, Meclis-i Mebusan`ın derhal toplanması mecburidir.
7. Aynı gaye ile, milli vicdandan doğan cemiyetler, "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında genel bir teşkilat olarak birleştirilmiştir.
8. Genel teşkilatı idare ve alınan kararları yürütmek için kongre tarafından Temsil Heyeti seçilmiştir.
