Medeniyetler su etrafında oluşmuştur. Sivas da işte böyle medeniyetlerden biri. Kızılırmak ile bütünleşen Sivas, kah ağıtlar yakmıştır, kah güzellemeler dökmüştür. Ama Kızılırmak son yıllarda kirlenmelerle ön planda. Özellikle Samsun havza alanında kirliliklere sebep artık havzanın ölü gibi olduğu haberleri bu ırmakta çalışmaları artırdı. Hor kullanan insan çaresine de düşmek zorunda değil mi?
Yıl 2007. Sivas Belediyesi tarafından Sami Aydın döneminde Alman Kalkınma Bankası ve Avrupa Yatırım Bankası desteğiyle 16,5 milyon avro mal olan Atıksu Arıtma Tesisi son teknoloji ile tamamen çevreci bir anlayışla çalışmaya başladı. Kızılırmak'ı kirletmemek için ise yılda 3 milyon lira harcanıyor. Bedeli ağır, kirletirsen bu bedeli de karşılamak zorundasın.
Sivas'ta kanalizasyon sularının arıtılarak Kızılırmak'a deşarj edilmesi için 2007 yılında 16,5 milyon avro mal olan uzun havalandırmalı biyolojik arıtma tesisi 15 yıldır yüzde 98 verimlilikle kullanılıyor. Günlük dijital ve otomatik olarak numunelerin alındığı tesiste veriler anlık olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na da gönderiliyor.
Buraya kadar herşey güzel, olması gereken. Ama bir konu var ki can sıkıcı!
Efendim, malumaliniz bu tesis için yapılan anlaşma 16,5 milyon avro.
Soru şu: Kur sabitlendi mi? Zira 2007 yılında avro 1,81 krş. Yani 2 TL bile değil. Şimdi, 18,25 krş. Tam 10 katı. Bu durumda bir daha sormak zorunda kalıyoruz, O dönemde kur sabitlendi mi? Ödeme anlaşması neye göre nasıl bir ödeme içerisinde yapılmaktadır? Ne kadar ödenmiştir? Ne kadar borcumuz kalmıştır?
Yapılan hizmet güzel, çalışmalar güzel ama işte insanın aklına takılmıyor değil, şu anda borç nasıl ödeniyor? Borç ne kadar?
İşte tüm bu soruların ardından, Sivas Belediyesi tarafından Kızılırmak Sağ ve Sol Kıyıları Atıksu Kolektörü Projesi için çalışmaları hızlandırdı.
Sivas belediyesi olarak hem çevreye saygılı hem sürdürülebilir yatırımlar hem de çevreyi korumak adına diğer altyapı üstyapı projelerinin yanı sıra şehrimizi ve ülkemizi geleceğe taşımak adına su kaynaklarımızın korunmasına büyük önem verilmesi nedeniyle bu projeye başlandığı belirtildi. Sivas Belediyesi olarak 2009 yılı şubat ayında tamamlanarak işletmeye alınan Kentsel Atıksu Arıtma Tesisimiz ile şehir merkezinde oluşan atıksuyun tamamına yakınını toplayarak Atıksu Arıtma Tesisinde arıtılıyor. Ancak, Kızılırmak Nehri'nin sol kıyılarında bulunan yerleşimlerin atık suyunun mevcut atık su arıtma tesisimize bağlantısı bulunmuyordu. Kızılırmak Nehri'nin sağ kıyılarında bulunan mevcut hat ise topografik şartlardan dolayı bazı bölgelerden atık suyu toplayamıyor, mevcut hattın kapasitesi bazı bölgelerde yetersiz kalıyordu. Bu sebeple, Sivas şehir merkezinin tamamının ve yeni yerleşim yerlerinin atıksu arıtma tesisine bağlanması ve dolayısıyla Kızılırmak'ın su kalitesinin korumak için bu projenin hayata geçirildiği belirtildi.
Projenin niçin hayata geçirildiği konusunda kimsenin şüphesi olmasın, bu medeniyet adına olması gereken bir çalışmadır. Ama benim kafamda oluşan soru yine maliyet konusudur. 2007’deki ihale sürecinin ardından merak edilen yine kur olayı.
Projemizin toplam maliyeti 10,2 Milyon Avro, bunun yüzde 61’i Avrupa Birliği, yüzde 16’sı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve yüzde 23'ü ise Belediyemiz tarafından finanse edilecek.
İşte delice sorular yine burada aklımdan geçti, kötü giden ekonomimize paralel olarak artan kur farkı bu ihale kapsamında nasıl ödenecek?
Zira, iddialara göre 2009 yılındaki 16,5 milyon avroluk borcumuzun faizler hariç 35 milyon avroya çıktığıdır. 50 yıllı bir ömrü olan atıksu arıtma tesisimiz bu anlamda hiç bitmeyecek bir borcun kıskacında. Tesisisin ömrü bitecek ama borcu bitmeyecek!...
Allah’ım aklımıza sahip çık…
Rakamlar bu ülke evladı için çok büyük rakamlar. Diyoruz ki, hesap verebilirlik adına lütfen cevap verilsin, son anlaşma kur alanında nasıl yapılmıştır?
Umarım ekonomik sıkıntıların ve zorlukların bitmesi ile benim bu yazdıklarım da hoş bir sada olur…
Selahattin ÇERİK/Bizim Sivas Gazetesi