STHM ÖZEL HABER
Kavut tatlısı, bir kış eğlencesi ve ziyafeti de olmanın ötesinde, kıtlık zamanlarında ve imkânsızlığın çokça yaşandığı zamanlarda Anadolu insanının bulduğu bir çare olarak anıla gelmekte.
Düz arazilerde buğday ve arpa ekiminin bol olduğu yerlerinde bir tatlı çeşidi olarak bilinir.
Buğday ve arpanın karıştırılıp tandırda kavrulması ve öğütülmesi ile meydana gelen kavut tatlısı içine, pekmez, bal, şekerli su katılarak tatlandırılarak yenildiği belirtilmekte.
Kavut tatlısının son yıllara kadar Sivas´ın bir çok köy, kasaba ve ilçesinde yapılmaya devam ettiği lakin, gelişmeye paralel olarak yeni tatlı çeşitlerinin insanların hayatına girmesi ile bu tatlının unutulmaya başlandığı belirtilmekte.
Anadolu kültüründe, sonbaharda sözleşen kadınların imece usulü ile yaptıkları ve yapamayanlara da dağıttıkları Kavut Tatlısı, hem bir sosyal birlikteliği simgelemesi, hem de yapımının öznel olması ve katkı maddesinin hiç olmaması nedeniyle özel bir tatlı olarak biliniyor.
Tatlı kültürünün yaygınlaşması, her şeyin hazırı ile bir yaşamın varlığını devam ettirmesi nedeniyle, yok olan bir çok geleneksel değerlere, Kavut Tatlısının da eklendiği ve yavaş yavaş bu tatlının mutfak kültüründen silinmeye başlandığı gözlemleniyor.
Köy ve kasabalarda gece kış oturmasının baş eğlencesi olan kavut tatlısının mideyi rahatlatan bir özelliğinin de olduğu biliniyor.
KAVUT TATLISI ve TONUS KÖFTESİ´nin HİTİT İMPARATORLUK zamanından kalma olduğu da araştırmacılarca dillendirilmektedir.
Kavut tatlısı Kara TONUS yöresi diye tabir edilen Altınyayla, Şarkışla, Ulaş,Kangal yörelerinde görülen bir tatlı çeşidi olarak biliniyor. Tonus Yöresinde çokça yapılması nedeniyle Tonus Tatlısı olarak da anılıyor.
KAVUT:
Unutulmakta olan bir yiyecek olup, eskiden kış eğlenceliğiydi. Kavurganın dövülmesi ya da taş el değirmenlerinde öğütülmesi ile elde edilen una, şerbet, pekmez veya bal şerbeti katılarak kavut yapılır. Buğdayı çok olmak üzere, arpa, yulaf ve çavdar birlikte sac üzerinde kavrulur, değirmende öğütülür ve elenir, torbalara konularak gerektiğinde kavut hazırlamakta kullanılır. Tatlandırma için eskiden daha çok bal veya pekmez şerbeti kullanılırken, sonraları şekerle yapılan şerbet kullanılmaya başlanmıştır. Bu amaçla, şekerli süt veya şekerle tatlandırılmış kuşburnu ezmesi de kullanılır. Kavut için ahlatın fazla yetiştiği dağ köylerinde, ahlat kurutulur, el değirmenlerinde çekilir, un haline getirilir. Buğday, arpa, mısır karışımından kavrulup, öğütülerek hazırlanmış una katılarak da kavut yapılabilir.
