Sivas´ta tarihi kaynaklar incelendiği zaman en önemli faktörlerden olan Sivas´ın mevsimleri ortaya çıkar. Geçmiş yıllarda çok şiddetli kışların hüküm sürdüğü bilinmektedir. 8 ay kışı 4 ayda da yazı var diye bahsedilir. Sivas 8 ay kış uykusuna yatar ilkbaharda uyanırmış. Köy yolları kapanır şehir merkezi ile merkez köylerin ve ilçelerin irtibatı kesilir . Benimde şahit olduğum çok şiddetli kışları yaşadık.
Böyle şiddetli kışların hüküm sürdüğü 1221 yıllarında Sivas ta Selçuklular dönemine rastlayan tarihlerde böylesi şiddetli kışlardan Sivas halkının çok etkilendiği gibi yaban hayvanları ve çeşitli evcil ve yaban kuşlarının da bu kıştan nasibini aldığı bilinmektedir.
Şehir ve çevresinde kara parçasının görünmediği bütün bölgeyi beyaz bir örtünün kaplamış olduğu bilinir.
Çevrede bulunan kuşlar guruplar halinde açlıklarını gidermek için barınacak yer bulamadıkları için şehir merkezine sığınmak zorunda kalırlar. Bunların çoğu evcil ve yaban güvercini olarak bilinir.Bu kuşlara elini uzatan Sivas halkı bir kuş vakfı kurmaya karar verir. "Kuş vakfını kurarlar".
Kuşlar koruma altına alınır barınakları sağlanır gerekli olan ihtiyaçları Sivas halkı tarafından sağlanır. Yönetimini şehrin yetkili mülkiye amirleri yapar.
Şehir halkı kuşlara karşı bir yakınlık duyar. Zaman içerisinde halk güvercin kuşlarını ağırlarda beslemeye başlar. Kuş sevgisi gittikçe artar ve yetiştiriciliğe de başlanır. Sivas ve çevresinde güvercin kuşlarının cinsi,rengi, uçması, takla atması ötmesi ,dikkat çekerek bir sevgi seli başlar.
Kuş vakfından evlere taştı çiftleştirilerek yetiştiriciliği başlamış oldu. Böylece Sivas´ta genel halk tarafından bir kuşbazlık mesleği ortaya çıktı. Bu gelişmeler köylere kadar gitti. Güvercin kuşlarının adları, cinsleri ve onların dilinden anlayan bir toplum oluştu. Meraklı meslek gittikçe evlere ahırlara ,kafeslere ,bahçelere taştı ve beslenmeye başlandı. Bu gelişme günümüze kadar geldi. Son zamanlarda bizde bu heveslere yetiştik. Bu kuşların uçması, takla atması, renkleri, ötmesi, çaşkurlusu, kumrusu, dönerlisi, ayrı bir zevk verir. Bunun ticaretini yapanlarda bulunmaktadır.
***
Selçuklular döneminde Alaattin Keykubatın Sivas hükümdarlığı döneminde 1221 yılında ilk kuş vakfının kuruluşu yıllarca devam etmiştir. Kuşbazlık meslek olarak gelişmiş bunun ticaretini yapanlar da bulunmaktadır. Zevkli bir meslek olarak günümüze kadar gelmiştir.
(Kaynakca: İslam ansk ..cilt 10 sivas bahsi Selcuklular dönemi 1221..Alıntıdır.)
