Mehmet AĞAOĞULLARI Yazdı...
Anadolu’nun çeşitli yerlerinde Buğday Mahsulünün olmayışı ekinlerin verimli olmaması nedeniyle ,şehirlerin un ve ekmek ihtiyacı karşılanamıyordu. Devletin koyduğu ağır vergiler köylünün belini kırmıştı. Ekmek ihtiyacını genelde patatesle gideren halk beyaz ekmeğe hasret kalmıştı. Yoksulluğun pençesinden kurtulamayan halkı Valilerin ve belediye Reislerinin ihmal ettikleri görünen bir gerçekti.
Sivas ta 1908 Halk yürüyüşünden bir ay önce ise halk yürüyüşü baş göstermişti . 23 Haziranda sabahleyin civar köylerden toplanan 50 kadar kadın ,Sivas Valisini ve Belediye Reisini suçluyordu. Pahalı ve siyah olan bu Ekmeği Protesto etmek için valiye vekalet eden Defterdarın evinin önünde toplanarak pahalı ve siyah bu ekmek yenmez "Ekmek isteriz" diye bağırıyorlardı. Toplanan halkı sakinleştirmeye çalışan Defterdarın sözü dinlenmiyordu. O sıralarda Hastaliği dolayısiyle Havza da bulunan Vali Reşit paşanın bu olaylardan haberi yoktu.
Fransa’nın Sivas konsolosu bu yürüyüşü İstanbul’daki Baş konsolosluğa bildirmişti, Aynen şu cümleler kullanılmıştı. " Aylardan beri halk kara ve pahalı bir Ekmek yemeye mecbur ediliyor, bunun suçlusu da Belediye Reisi ile ortak hareket eden un tüccarlardır." diye olayların hareket noktasını İstanbul’daki Fransız baş konsolosluğuna bildirmişti.
Bu olayların büyümesi üzerine Erkeklerde bu hadisenin içine çekilmişti. Gelişen ve büyüyen bu olaylara 500 gösterici iştirak etmişti. Toplanan Halk valilik binasının önüne toplanarak valilik binasını taşa tutmuşlar camlarını kırmışlar. Kızgınlığını gideremeyen Protestocular , Belediye Reisinin evine yönelmişti. Belediye reisi önceden haberi alarak arka kapıdan çıkarak ,o civarda çok samimi bulduğu dostu olan bir Hırıstiyanın evine sığınmış. Fransız konsolos İstanbul a gönderdiği raporunda eğer belediye reisi kaçmasaydı vahim olaylar olabilirdi , diye Baş konsolosa beyanette bulunmuştu.
Kalabalık halk bununla da yetinmedi Hükümet konağının civarında bulunan Buğday depolarının kapılarını kırarak ambarlarda bulunan un Buğday ne buldularsa götürmüşler. Bu olaylara müdahele etmekte tereddüt eden bir yetkili ,ortalığın yatışmasından sonra harekete geçerek saat üç sıralarında yumuşak ve uyumlu ifadelerle halkı sakınleştırmiştir.
Halk dağılıp şehir normal yaşamına dönünce akşam saatlerinde yağmalanan buğday depolarının boşaltıldiğini gören güvenlik kuvvetleri evleri aramaya başlamışlar. Bu aramalar neticesinde evlerinde Buğday bulunan Altmış kişi göz altına alınarak adli kovuşturma başlatılmıştır. Netice itibariyle suçlu bulunan 60 kişi tutuklanmıştır.
---Kaynakca : Hürriyet gazetesi --Hürriyet tarih dergisi 30 Kasım 2005 sa 11 --Hürriyet gazetecilik ve matbaacılık İstanbul ----alıntı dır. ---Mehmet Ağaoğulları. -12 / 3/ 2021
