Kastamonu Üniversitesi tarafından 23-25 Kasım 2018 tarihinde Türk Dünyası´nın başkenti ilan edilen Kastamonu´da YESEVÎLİK? başlığı altında düzenlenen VI. Uluslararası Şeyh Şa´bân-ı uluslararası sempozyumda; hemşiremiz araştırmacı yazar ve Uzman Sinan Doğan Kollektif Hafızanın İnşa Edilmesinde Yesevî sûfîlerin Etkisi Rölü adlı tebliği sunumunda Yesevîlik Türk kültür tarihinin en önemli atar damarıdır şeklinde tanımlamıştır. Meşruiyet temelinde bir toplum bütünleşme modeli adı ?´Yesevîlik´´tir. Yesevîlik inanç ve hayat felsefesini güncelleyerek yaşamasını sağlamak milli görev haline getirilmelidir dedi.
Yesevîliğin geçen bin yıldaki millet hayatına hizmetleri ve hizmet potansiyeli, Türk kültür tarihinin en önemli atar damarıdır. Dinî ve kültürel toplumsal yapının nâibleri ve muhafızlarıdır. Yesevîlik ,maş´eri vicdanlarda ,´´bir taze bir nefes, ilahi ses ve toplumsal üslup´´ olmuştur. İnsan, toplum, evren ve Tanrı temelli medeniyet kurucuları olarak, tarihte referans olarak yerini almışlardır.?´Yesevîlik´´ insan ve insanın psikolojik özellikleri ile manevi olgunlaşması öğretisinin pratik ilkeleri ve ahlaki ideallerini kapsayan kolektif bir hafızadır
Kolektif hafıza yeniden inşa edebilmesiyle efsane olmuş tarih, geçmişi bugünün şartlarına göre yeniden kurgulayan bir öyküdür. Kolektif hafıza inşası, kültürel kimliğe tarihi bir öz ve derinlik kazandırma işlevi yaparken, topluluğun mensuplarına aynı kaderi yaşama ve paylaşma duygusu kazandırır. Kültürel birlik kimliği oluşturma hayalinin gerçekleşmesi için Yesevîlik kaynak haline getirilmelidir. Sembolik anlamlarla yüklü olan Yesevîlik, Orta Asya´dan Anadolu´ya uzanan bir´´ mızrak´´ ?´adalet´´ ?´birlikte yaşama ve başarma ideali´´ ?´Mücadele ruhu´´ ?´yeniden doğuş´´ ?´sevgi çağının başlangıcı´´ ?´hiç durmayacak olan çoşku´´´´düzen ve nizam kurma tarihi´´ ?´yaşatmak için savaşma tarihi´´ ´´asli vatana dönüş´´ ?´sembolik tarih´´ ?´şeklinde kolektif hafıza olarak tanımlanır. Yüksek duygu ve düşünce zemini olan Yesevîlik kolektif hafızanın inşası ile canlanan geçmişe dair ilim, fikir ve sanat, edebiyat, yardımseverlik iman ve ahlak ve başarma ideali görüntüsünü yansıttığı için ortak geçmişe referans olur. Ortak bir geçmişe referans olan Yesevîlik, toplumun kendini tanımlayabilmesinin sağlam bir zeminini de oluşturur. Yesevîlik´ ile bütünleşen insan, bir zaman dizini içinde, kendi kurtuluş planını hem soyut hem de somut evrende değerlendirirken elde ettiği bu yetenek; gerçekliğin talep ve beklentileri doğrultusunda biçimlenerek, meşruiyet temelinde bir toplum bütünleşme modeli olabilir.
Sonuç olarak; Yesevî´yi anlamak, Türk-İslâm medeniyetinin kurucu değerlerini fark etmek, bunlar üzerine bilinç geliştirmek ve çağın icaplarına medeniyet dairemizden anlamlı ve evrensel bir cevap üretmek demektir. Varoluşumuzun anlamını, değerini ve gayesinin ne olduğunu yeniden canlandırmaktır. Bu nedenlerle Yesevîlik kültü sistematiği anlayıp çözmek ve bu sosyo-kültürel ve psişik yapının bozulmadan devamını sağlamak aynı zamanda yarına veya yarınlara yönelik olarak Yesevîlik inanç ve hayat felsefesini güncelleyerek yaşamasını sağlamak milli görev haline getirilmelidir.
